Door ondernemingszin de focus te laten zijn van mijn meesterstuk, heb ik vooral heel veel over mezelf geleerd en mijn rol als stamgroepleider hierin. Ik ging met een andere bril naar kinderen kijken en richtte een spiegel op mezelf:
* Wat zie ik allemaal niet?
* Wat laat ik nu echt uit de kinderen zelf komen en klopt dat wat ik zie en interpreteer?
* Kan ik mijn voorbereiding loslaten, als er mooi onderwijs spontaan ontstaat uit bijvoorbeeld een onverwachte opmerking of een onverwachte gebeurtenis?
Dit vraagt om open staan, zelf nieuwsgierig zijn, maar ook om focus. Zicht op daar waar je naar toe wil gaan. Op de leeropbrengsten, de doelen die je wilt behalen.
Ik heb met heel veel plezier aan dit onderzoek gewerkt. Ik hoop dat anderen die het lezen inspiratie opdoen en er, net als ik, ondernemingszin van krijgen! Ik hoop ook dat mijn onderzoek een meerwaarde heeft en recht doet aan de kleuter en zijn eigen unieke leertools. In mijn beleving zijn kleuters de beste leermeesters voor zichzelf die er maar zijn. Er bestaan geen kleuters die stil staan, tenzij er iets bijzonders aan de hand is. Dat komt door hun natuurlijke onbevangenheid, nieuwsgierigheid en exploratiedrang.
Als kleuters de ruimte krijgen voor eigen initiatief, voor vertrouwen, voor het nemen van vrijheid, dan gaan ontwikkeling en zelfvertrouwen hand in hand en vanzelf. Dan hoeven wij ons alleen maar open te stellen en aan te pakken wat er al is. De handreikingen aannemen die kleuters ons geven en daar mooi onderwijs van maken.
Met mijn meesterstuk heb ik een onderwijsvorm neergelegd waaruit ik het liefste werk. Dit betekent voor mij kwalitatief goed onderwijs. Zo wil ik in de toekomst blijven werken. Ik zie mijn meesterstuk als een begin, een start, een basis – iets dat nu nog in de kinderschoenen staat, maar hopelijk samen met anderen uitgroeit naar volwassenheid.
Niet op alles is een antwoord, er zijn nog hoofdstukken niet ingevuld en er staan nog vragen in het rood. Het zou mooi zijn als dit nog een vervolg krijgt. Dat mijn meesterstuk een start kan zijn, een opening om met elkaar in gesprek te gaan. Dat dit een spoor is om verder aan te bouwen en de trein blijft rijden.
Interessante vervolgonderzoeksvragen zouden kunnen zijn:
* Ondernemingszin en hoogbegaafdheid. Wat is het beste aanbod voor de hoogbegaafde kleuter, rekening houdend met zijn neurologische ontwikkeling van het kleuterbrein.
* Welk leerlingvolgsysteem sluit het beste aan bij ondernemingszin, kleuters en de visie op leren vanuit de Jenaplangedachte.
Verder lezen? Mensenkinderen-special 'De Ondernemende Houding'
Blader ook door de speciale editie van Mensenkinderen "De Ondernemende Houding" (juni 2023), het verslag van de JenaplanOnderzoeksGroep (JOG) naar de rol van ondernemingszin in het Jenaplan.
Rond het jaar 2000 begon het thema ‘ondernemen’ aandacht te krijgen in onderwijskringen Behalve in vergezichten van de Europese Unie, kwam het ook in het vizier van vernieuwende onderwijsconcepten als EGO, Freinet én Jenaplan. Zo werd ‘ondernemen’ de eerste van de jenaplanessenties. Hoog tijd, vond de JenaplanOnderzoeksGroep (JOG) om ‘de ondernemende houding’ eens onderzoeksmatig onder de loep te nemen. Wat verstaan we eronder? Wat is de meerwaarde voor onze kinderen? En: hoe kun je een ondernemende houding ondersteunen?